- هشدار و سلب مسئولیت: این مقاله صرفا جهت بالا بردن اطلاعات عمومی و بهداشت فردی است و قبل از خواندن به خواننده اکیدا هشدار داده میشود: به هیچوجه بدون مشورت پزشک یا داروساز خود اقدام به تهیه یا مصرف خودسرانه هیچگونه دارویی نفرمایید.
داروهای تقویتی مغز یا اصطلاحا نوتروپیکس(Nootropics) برای اغلب افرادی که به متخصصین مغز و روان مراجعه میکنند، خیلی آشنا نیست و دستهها و کلاسهای گوناگونی دارد.
عدهای از افراد نیز در بازارهای سیاه دارویی به دنبال سواستفاده از این داروها هستند که آن نیز بدون مشورت اطبا کاری خطرناک برای سلامتی عمومی است.
اما آشنایی با این داروها برای عموم افراد خالی از لطف نیست. افرادی زیادی نیاز به مصرف بخشی از این داروها دارند که طبق تشخیصهای بالینی طبیب متخصص برای وی تجویز میشود.
کلاسهایی از این داروها نیز داروهای مکمل غذایی محسوب میشوند که خوشبختانه در طبقهبندی کلاسهای دارویی در کلاس داروهای بدون نیاز به نسخه هستند اما در نهایت مشورت با پزشک داروساز درباره آنها بسیار ضروری است.
در ابتدای این مقاله سه کلاس مختلف دارویی تخصصی را به شما معرفی میکنم.
دسته ابتدایی ضعیفترین داروهای گیاهی است
دسته دوم داروهای supplements یا مکملهای غذایی هستند.
دسته سوم داروهای نوتروپیکس، داروهای تخصصی شیمیایی و بسیار قوی که نیاز به معاینه بالینی و تجویز پزشک دارند.
دسته اول: کلاس داروهای گیاهی نوتروپیکس تقویت مغز:
۱- داروی گیاهی قهوه
قطعا سادهترین و در دسترسترین داروی نوتروپیکس جهان، همین گیاه قهوه است. ماده شیمیایی درون دانه این گیاه کافئین نامگذاری شده است. کافئین با فعالسازی مسیرهای ذخیره و آزادسازی فرمهای شیمیایی آ تی پی انرژی درون سلولی باعث تقویت قوای هوشیاری ذهنی و آمادگی جسمانی میشود. برای دستیابی به خواص این داروی نوتروپیکیس نیاز به نسخه پزشک و حتی مراجعه به فروشگاه عطاری نیست و به راحتی در سر هر کوچه و جادههای بین شهری نیز یافت شدنی است.
۲- داروی گیاهی چای
دومین داروی نوتروپیکس نیز همانند داروی قبل یک گیاه سنتی و همیشه حاضر است که انسان هزاران سال در بهرهگیری از این داروی نوتروپیکس تقویت قوای مغز سابقه تاریخی دارد. ماده شیمیایی موجود در برگهای گیاه چای سبز و سیاه، تئین نامگذاری شده و اگر به همراه عصاره گیاه قهوه مصرف گردد اثر نوتروپیکسی تقویت قوای مغزی آن دوبرابر خواهد شد.
۳- داروی گیاهی جینکوبیلوبا
زادهگاه این گیاه بسیار مقاوم در کشور ژاپن بوده و از شگفتیهای این گیاه تقویتی تمرکز و توجه این بوده که بعد از بمباران اتمی ژاپن در شهرهایی که تمام گونههای گیاهی و جانوری از بین رفت، این گیاه زنده مانده و به حیاط خود ادامه داده است.
برگهای خشک شده این گیاه نیز برای تقویت قوای مغزی و جسمی کاربرد و سابقه تاریخی فراوانی دارند. این گیاه نیز از طریق مواد شیمیایی مختلف درون خود در مسیرهای شیمیایی انتقال و ذخیره انرژی در سلولهای بدن و مغز وارد شده و با تسهیل ذخیره و خروج انرژی در سلول باعث افزایش کارایی فعالیتهای مغزی و جسمی میشوند و ثابت شده بخاطر افزایش مقاومت عروق مغزی نسبت به شرایط کمبود اکسیژن و حالت هایپوکسی نقش پررنگی در پیشگیری و درمان جانبی بیماریهای زوال عقل در سالخوردگی یا افسردگی و کمبود تمرکز ذهنی دارد.
فقط لطفا خیلی دقت بفرمایید که این گیاه را با گیاه جینسنگ که برای تقویت قوای جسمی و جنسی استفاده میشود اشتباه نگیرید.
۴. گیاه تنباکو
بله گیاه تنباکو بدلیل وجود ماده شیمیایی نیکوتین در آن و اثر بر روی سیستم اعصاب پاراسمپاتیک و حالت کولینرژیک اعصاب اتونوم مغز و نخاع برای تقویت حافظه موثر است اما بدلیل خاصیت اعتیادآوری و وابستگی ایجاد شده و مصرف از طریق آتش زدن سیگار وقلیان حاوی مواد قطران سرطانزا و کاهش توانایی قوای تنفسی و کوچک کردن ریهها در دراز مدت در افراد به هیچوجه توصیه نمیگردد. البته شایان ذکر است که شکلهای دارویی نیز از نیکوتین به صورت قرص،آدامس و برچسبهای پوستی نیز در بازار دارویی وجود دارد اما باید دقت داشته باشید که این فرآوردهها به منظور ترک اعتیاد استفاده دارویی دارند و نه برای تقویت حافظه و مغز.
ثبت ديدگاه