هشدار و سلب مسئولیت: این مقاله صرفا جهت بالا بردن اطلاعات عمومی و بهداشت فردی است و قبل از خواندن به خواننده اکیدا هشدار داده می‌شود: به هیچ‌وجه بدون مشورت پزشک یا داروساز خود اقدام به تهیه یا مصرف خودسرانه هیچ‌گونه دارویی نفرمایید.

لینک قسمت اول این مقاله را در اینجا می‌توانید مطالعه کنید.

مکمل های تقویتی مغز:

همانطور که از اسم مکمل مشخص است این دسته‌ از داروها که عمدتا در داروخانه‌ و مراکز خدمات دارویی ارائه می‌شوند کامل کننده غذای روزانه انسان‌ها هستند.

شاید بپرسید مگر غذای سفره ما چه اشکالی دارد؟

پاسخ دشوار است اما خیلی از مواد مغذی اعم از میکرونوترینت‌ها یا ماکرونوترینت‌‌ها( ریزمغذی،درشت مغذی‌‌ها) در سفره ما هست اما مقدار آن برای فشار و عملکرد‌های سنگین جسمی و ذهنی مانند درس‌خواندن، مطالعه و ورزش‌های حرفه‌ای کم است.

این مقادیر در کتب طبابت پزشکی و طبابت به طور مشخص در یک محدود دو عدد ریاضی مشخص می‌شود که یک حد پایین و بالا دارد و به وسیله آزمایش ساده در آزمایشگاه از خون شما این مقادیر به طور دقیق مشخص و اندازه‌گیری می‌شود.

اگر در آزمایش‌های پزشکی هر کدام از مواد نامبرده زیر کمتر از حد نرمال باشد خطری شما را تهدید نخواهد کرد اما برای یک فعالیت ذهنی یا جسمی دشوار زودتر خسته می‌شوید و یا باید انرژی و زمان بیشتری بگذارید نسبت به موقعی که آن ماده مغذی در بدن و خون شما فراوان و نرمال یا در حد بالا باشد.

روغن ماهی یا امگا۳

روغن ماهی آزمایشی ندارد و همانی است که درون ماهی روی سفره غذای ماست اما باید دقت کنیم که منظور از مکمل شدن این ترکیب غذایی آن است که تقریبا کمتر کسی را سراغ دارید که هر روز و هفت روز هفته ماهی بر سفره غذا داشته باشد و هدف از ساخت این مکمل مصرف روزانه این ماده غذایی است و پیوسته‌سازی رسیدن این ماده مغذی به بدن ماست. به طور کلی اسیدهای چرب زیادی را با نام امگا داریم که شماره ۶ و ۹ و غیره آن را داریم. در تحقیقات صورت گرفته موثرترین نوع این چربی که جز چربی‌های سالم یا Healthy fats  در علوم تغذیه طبقه بندی می‌شود، همان چربی امگای شماره ۳ است.

این ماده مغذی یکی از مهم‌ترین مواد در ساختارهای مغزی و اعصاب بدن است. همانطور که می‌دانید چرب‌ترین عضو بدن همه موجودات مغز آنهاست. وقتی خوراک مغز در کله‌پاچه را میل نموده باشید مطمئنا متوجه این موضوع شده‌اید. برای یادگیری اعم از ذهنی یا ورزش‌های حرفه‌ای مکمل امگا۳ یکی از ضروری‌ترین ها برای شماست.

منیزیم

همانند کلسیم یک ماده معدنی دو‌ظرفیتی است. در گیاهانی مانند بادام و آجیل‌ها به وفور یافت می‌شود. اما باید به شما یادآوری کنم که در اکثر مولتی ویتامین‌های ترکیبی به ندرت پیدا می‌شود و شما برای تامین کامل منیزیم بدن خودتان باید در رژیم غذایی روزانه مقدار  صد گرم  آجیل‌ مانند بادام میل نمایید و یا از مکمل‌های جدای منزیم داروخانه‌ای استفاده کنید.

این ماده نقش مهمی در انقباض‌های عضلات ما دارد و هم اینکه در کارهای ذهنی و سنگین به‌کار بدن می‌آید.  مطالعاتی نشان داده که منزیم در مغز باعث افزایش ماده گاما آمینو بوتیریک اسید یا گابا می‌شود که به آرامش و تمرکز ذهن یاری می‌رساند.

قبل از مصرف مکمل منیزیم یا رژیم غذایی، به سادگی با یک آزمایش خون می‌توانید منیزیم خون خودتان را سنجش کنید و اگر کمبودی در آزمایش خون شما مشاهده شد با مشاوره پزشک و داروساز خود، یک جعبه از آن را در قفسه‌های مکمل غذایی روزانه خود قرار دهید.

کراتین

این مکمل را ورزشکاران حرفه‌ای به خوبی می‌شناسند. به سراغ مکانیسم‌های آن در فرآیند تولید انرژی بدن نمی‌رویم ولی با یک مثال ساده نقش مهم آن را برایتان بازگو می‌کنم. اولا اینکه برای شروع استفاده این مکمل غذایی نیز می‌توانید از پزشک خود درخواست یک آزمایش خون برای سنجش میزان آن در بدنتان داشته باشید و بدون آزمایش سراغ آن نروید.

و دوم اینکه اگر بخواهیم مثالی بزنیم کراتین شبیه یک باتری در بدن عمل می‌کند و جلوی کم آوردن شما از لحاظ انرژی را می‌گیرد. این باتری زاپاس در عضلات شما قرار می‌گیرد و اگر کارهای سنگین ذهنی یا جسمی انجام می‌دهید، مصرف روزانه آن توصیه بسیار خوبی برای شماست چون علاوه بر ورزشکاران انرژی آن در مغز و برای فعالیت‌های ذهنی نیز به خوبی کار می‌کند.

آهن 

آهن خون و آزمایش ساده آن لازم به گفتن نیست اما مقادیر حتی دهم درصد کمبود یا بالاتر از حد نرمال بودن آن تفاوت‌های چشمگیری در عملکرد جسمی و ذهنی ما ایجاد می‌کند. اگر گیاه‌خوار هستید یا مصرف گوشت شما کمتر از صد گرم در روز است می بایست مقداری مکمل آهن به همراه فولیک اسید کنار دستتان داشته باشید. نکته بسیار مهم اینکه جذب مکمل آهن به سختی انجام می‌شود و اگر در حالت ناشتا مصرف نشود گویی اصلا مکملی مصرف نکرده‌اید. حالت ناشتا به فاصله زمانی یک ساعت قبل از غذا و دو ساعت پس از وعده غذایی می‌گویند که می‌توانید آن را با فواصل زمانی ذکر شده نسبت به نهار یا شام مصرف کنید تا آهن خون شما نرمال باقی بماند.

کوکیوتن

این مکمل یک کوآنزیم است که در چرخه تولید انرژی در بدن شما همانند اثر یک روغن خوب در لا‌به‌لای چرخ‌دنده‌ موتور ماشین انرژی روزانه شما‌ست. 

ماده کوکیوتن در غذاها به مقدار کم یافت می‌شود. این مکمل گرچه ضروری نیست اما برای حفظ قوای انرژی روزانه برای روزهایی که فعالیت سنگین جسمی یا ذهنی دارید از ۱۰۰ میلیگرم الی ۳۰۰ میلی‌گرم ثمربخش است.

ال کارنیتین

این مکمل نیز یک ترکیب آمینواسیدی مشتق شده از لیزین و متیونین است که به طور طبیعی تا حد محدودی توسط خود بدن ما از پروتئین‌های مواد غذایی در سلول‌ها ساخته می‌شود اما بازهم برای فعالیت‌های سنگین ذهنی و جسمی چنانکه باید و شاید وجود ندارد.

خود این ماده در چهار فرم متفاوت وجود دارد که ال‌کارنیتین ال تارتارات برای ورزشکاران و نوع استیل ال‌کارنیتین برای فعالیت‌های سنگین ذهنی مناسب است.

نقش این ماده حمل‌کردن و جا‌به‌جایی سریع‌تر اسید‌های چرب غذاها به داخل میتوکندری سلول‌های عضلات یا مغز ماست.

در بین ورزشکاران نیز به عنوان یک چربی‌سوز لقب‌گرفته که مبنای علمی ندارد اما بدین‌خاطر که باعث می‌شود دیرتر خسته شویم و در فاز‌ استراحت سریع‌تر ریکاوری و تجدید‌قوا صورت گیرد اثرات کاهش وزن نیز دیده شد ولی این اثر مستقیم نیست.

مقادیر توصیه شده این مکمل غذایی بین یک الی سه گرم در روز قبل از فعالیت‌های شدید و همراه با غذا است.